خیابان آربات مسکو، معروف‌ترین خیابان مسکو و کل روسیه است و قدمت‌اش به بیش از ۵۰۰ سال می‌رسد. آنانی که به روسیه و مسکو سفر می‌کنند، احتمال‌اش بسیار پایین است که به دیدن این خیابان و گشت‌وگذار در آن نروند. چند سالی است که خیابان آربات مسکو محلی صرفاً برای عابرین پیاده شده و در آن خبری از گذر خودروها نیست و از همین رو رونق این خیابان برای عابرین پیاده بیش از پیش شده است. این خیابان تا حدی مشابه خیابان استقلال استانبول است، هرچند که شلوغی و جذابیت‌های‌اش کم‌تر از خیابان استقلال است. در این نوشتار در مورد خیابان آربات مسکو صحبت خواهم کرد و خدمت‌تان خواهم گفت که کلاً در این خیابان چه خبر است. ضمناً نگاهی هم به تاریخ این خیابان قدیمی خواهم داشت.
کلیت خیابان آربات مسکو
این خیابان در دو سه قرن گذشته محل زندگی بزرگان زیادی بوده؛ از جمله پوشکین، شاعر معروف روسی، در قرن نوزدهم، ماکسیم گورکی، نویسنده‌ی مشهور روسی، در قرن بیستم و بسیاری فلاسفه‌ی بزرگ و کوچک دیگر.
بد نیست برای مثال چند تا از ساختمان‌های مشهور این خیابان که مستقیم و غیرمستقیم با شاعران و نویسندگان و فلاسفه‌ی روسی در ارتباط هستند را معرفی کنم. در حال حاضر در کنار متروی آربات یک ساختمان وجود دارد که در گذشته رستورانی بزرگ بوده و خیلی از بزرگان روسیه در آن ورود و خروج داشته‌اند. فی‌المثل یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین نقاشان روسی یعنی Iliya Repinthe زمانی که نقاشی معروف خود از ایوان مخوف [یکی از پادشاهان مشهور روسی در قرن شانزدهم] را کشید آن را در این رستوران به نمایش گذاشت.
یا مثلاً آنتوان چخوف اولین شب نمایش نمایشنامه‌ی معروف‌اش، مرغ دریایی، را در همین رستوران جشن گرفت و تولستوی اولین بار نوشته‌ای تحت عنوان رستاخیز را در همین رستوران برای دیگران خواند.
این ساختمان زیبای دوطبقه در قرن هجدهم ساخته شده و در اوایل قرن بیستم باری دیگر به عنوان رستوران مورد علاقه قرار گرفت، ولی مدتی بسته شد تا آن که در سال ۱۹۵۴ مجدداً فعالیت‌اش را آغاز کرد. امروزه این ساختمان نوستالژیک به شیرینی‌فروشی تبدیل شده ولی هنوز گذر از کنار آن صفای خاص خود را دارد.
یک خانه‌ی دیگر در گوشه‌ی خیابان آربات مسکو قرار دارد که در گذشته ملک استیجاری Burghat-Gvozdetsky’s بوده و برای مدتی محل رفت و آمد شاعران بزرگ روس از جمله مایاکوفسکی، آندری بلی، الکساندر بلوک، ایزادورا دانکن و بسیاری دیگر بوده است.
ساختمان‌های خیابان آربات مسکو هر یک معماری‌ای خاص و زیبا داشتند. اکثرشان رنگی بودند و کاری می‌کردند که گذر از این خیابان صفایی متفاوت نسبت به گذر از خیابان‌های دیگر داشته باشد. فی‌المثل ساختمان شماره‌ی ۲۳، که در قرن هجدهم محل زندگی الکسی خومیاکف، فیلسوف روسی، بوده و بعدها هم محل زندگی افراد مشهور متعددی از جمله سرگئی کوننکوفِ مجسمه‌ساز و پاول کورینِ نقاش بوده، یکی از این ساختمان‌ها است که البته هنوز هم در خیابان آربات وجود دارد.
ساختمان مشهور دیگری که در این خیابان قرار دارد، ساختمان شماره‌ی ۲۵ است، جایی‌که در قرن نوزدهم محل زندگی و کار انجمن پزشکان روسیه بوده، انجمنی که شهرت‌شان عموماً رسیدگی به وضعیت بیمارانی بوده که برای درمان بیماری‌های‌شان پول نداشته‌اند و به دنبال درمان‌های رایگان بوده‌اند. این ساختمان بعدها، بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۱۷، محل کار و آموزش کنستانتین یون بوده، کسی که نقاشی‌های‌اش توجه بسیاری از هنرمندان آوانگارد را به خود جلب می‌کرده‌اند.
ساختمان مشهور و تاریخی دیگر این خیابان، ساختمان شماره‌ی ۳۵ است که از آن با عنوان خانه‌ی شوالیه‌ها یاد می‌شود. این ساختمان، که در گذشته بلندترین ساختمان خیابان آربات مسکو بوده، در اوایل قرن بیستم با معماری نئو گوتیک ساخته شده و از تزئینات بسیار کمی برخوردار است اما در عین حال زیبایی‌ای چشم‌نواز دارد.
همانطور که در بالا گفتم، در این خیابان بزرگان زیادی رفت و آمد داشته‌اند و حتی زندگی کرده‌اند، از همین رو اگر قرار باشد به تک تک رفت‌وآمدهای افراد بزرگ روسیه در این خیابان بپردازم باید به کلیه‌ی ساختمان‌ها اشاره داشته باشم که این امر مستلزم نگارش متنی بسیار طولانی‌تر از متن حاضر است؛ اما به جز چند منطقه‌ی دیدنی این خیابان که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهم کرد، بهتر است به یک ساختمان جالب دیگر هم اشاره کنم.
ساختمان شماره‌ی ۴۵، زمانی محل زندگی نویسنده‌ی معروف روس، ایوان تورگینف، بوده و این یعنی اهل ادبیات، و خصوصاً دوستداران ادبیات روس، می‌توانند با گشت و گذار در خیابان آربات مسکو محل زندگی تورگینف، محل رفت و آمد چخوف، تولستوی و گورکی، که هر ۴ نفر از بزرگان ادبیات روس هستند، را ببینند و به عکاسی بپردازند. افزون بر این، چند تن از شخصیت‌های رمان‌های معروف روسی، از جمله رمان مرشد و مارگریتا از بولگاکف و جنگ و صلح از تولستوی، در این خیابان کارهایی انجام داده‌اند و شرح کارهای‌شان در رمان‌ها آمده. همچنین تعداد زیادی از دیگر نویسندگان روسیه، خصوصاً نویسندگان نیمه‌ی نخست قرن بیستم در این خیابان زندگی کرده‌اند.
اما جز این موارد، برخی مکان‌ها و دیدنی‌های دیگر وجود دارند که بسیاری از گردشگرانی که وارد خیابان آربات مسکو می‌شوند از آن‌ها دیدن می‌کنند.
یکی از این مکان‌ها، همان رستورانی است که چخوف و تولستوی در آن رفت و آمد داشتند، رستورانی که در اواخر قن نوزدهم با نام رستوران پراگ شهرت داشت.
یک ساختمان آبی‌رنگ زیبا در خیابان آربات وجود دارد که در گذشته برای چند ماه، محل زندگی پوشکین بوده است. پوشکین به همراه همسر جدیدش، ناتالیا گونچاروا، در این خانه در طبقه‌ی پنجم زندگی کرده. این ساختمان زیبا در سال ۱۹۸۶ به موزه تبدیل شده و هنوز هم با همین عنوان فعالیت می‌کند.
در همین خیابان، یک دیوار مشهور وجود دارد، دیواری که محل دیوارنویسی آنارشیست‌های جوان روسی بوده. توضیح آن که، یک خواننده‌ی راک مشهور با نام ویکتور تسوی، که البته هیچ زمان هم در آربات زندگی نکرده، در سال ۱۹۹۰ در اثر یک تصادف درگذشته و پس از آن یک نفر روی دیوار نوشت: امروز ویکتور تسوی درگذشت. مدتی بعد، یکی دیگر نوشت تسوی نمرده بلکه همین زیر زندگی می‌کند. بعدها همین مکان، مکانی برای جمع‌شدن خوانندگان خیابانی شد و شعارهای روی آن هم به شعارهایی برای فرقه‌ی تسوی تبدیل گریدند.
جز این مواردی که در بالا ذکر شدند، باید به این نکته هم اشاره داشته باشم که در حال حاضر خیابان آربات مسکو، پر است از انواع رستوران‌ها و کافه‌ها و فروشگاه‌ها. این خیابان به یکی از خیابان‌های محبوب گردشگران تبدیل شده و مسئولان مسکو و بازاری‌های این شهر، با علم به این قضیه کاری کرده‌اند که این خیابان جذاب‌تر شود. از همین رو با مراجعه‌تان به این خیابان می‌توانید به جَوی متفاوت و جذاب وارد شوید و از انواع فروشگاه‌ها دیدن کرده و خرید کنید. ضمناً از آن جا که هیچ خودرویی به این خیابان وارد نمی‌شود، دستفروش‌های زیادی، که اکثرشان در کار فروش کارها و آثار هنری هستند، در خیابان جمع شده‌اند و فضایی جذاب را فراهم کرده‌اند.
تاریخچه‌ی خیابان آربات
حال که به همراه یکدیگر نگاهی کلی به کلیت خیابان آربات مسکو داشتیم، بد نیست اشاره‌ای مختصر به تاریخچه‌ی این خیابان داشته باشم، تاریخچه‌ای که برای آشنایی شما با وضعیت این خیابان در گذشته و حال حاضر مفید است. برخی از نکات مهمی که در ارتباط با تاریخچه‌ی این خیابان هستند و بد نیست که از آن‌ها اطلاع داشته باشید به قرارِ زیر اند:
۱- دقیقاً مشخص نیست که این خیابان از کی به عنوان خیابان استفاده شده، اما قدیمی‌ترین تاریخی که در اسناد تاریخی در ارتباط با این خیابان در دسترس است، سال ۱۴۹۳ است.
۲- نام این خیابان، یعنی آربات، کلمه‌ای روسی نیست و از این رو در طی سال‌های مختلف تحقیقات زیادی در ارتباط با این که نام این خیابان از کجا آمده صورت گرفته‌اند. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این خیابان از نامی عربی [أرباض] گرفته شده که به معنی حومه‌ی شهر است [آن زمان آربات در مرکز شهر نبود و جزو حومه‌ی شهر مسکو به حساب می‌آمد]. برخی دیگر نام آن را به ترکیه ربط می‌دهند و برخی حتی می‌گویند که این نام، برگرفته از نام روستایی در ایران است.
۳- در دوران زندگی ایوان مخوف، این خیابان خیلی رونق نداشت، اما پس از مرگ او باری دیگر رونق به خیابان آربات برمی‌گردد و از این خیابان برای رسیدن به کرملین استفاده می‌شده. حتی تجار نیز برای مسیر تجاری خود از این خیابان استفاده می‌کرده‌اند.
۴- در قرن نوزدهم، آربات دیگر جزئی از حومه‌ی شهر مسکو نبود و تبدیل به مرکز شهر مسکو شده بود، از همین رو از آن به عنوان یکی از مناطق مطلوب روسیه برای زندگی یاد می‌شد. بعدها در اواخر قرن نوزدهم، همانطور که در بالا هم گفتم، این خیابان به منطقه‌ی مورد علاقه‌ی نویسندگان و نقاشان و موسیقی‌دانان تبدیل شد و خلاصه جوی متفاوت به خود گرفت. از همین رو بود که افراد بسیاری از جمله چخوف، پوشکین، تورگینف، گورکی، تولستوی، بلی، بلوک و … در آن به رفت و آمد پرداختند.
۵- بعدها در اوایل قرن بیستم، سایر طبقات ممتاز مسکو ازجمله وکلا، پزشکان و دانشگاهیان به سمت این خیابان آمدند و آربات به میزبان اقشار برتر جامعه تبدیل شد.
۶- دو دهه پس از آغاز قرن بیستم، و زمانی که کمونیست‌ها بر روسیه یا شوروی آن زمان حکومت می‌کردند، بخش عمده‌ای از ساختمان‌های خیابان آربات به محل زندگی کارمندان دولت کمونیستی تبدیل شد. پس از آن‌ها، رفته‌رفته خیابان حالتی همانند حالت امروزی به خود گرفت و میزبان فروشگاه‌ها، بارها، رستوران‌ها، کافه‌ها و فروشگاه‌های خیابانی آثار هنری تبدیل شد.
ویدئویی کوتاه از خیابان آربات مسکو
سخن آخر
خیابان آربات در شهر مسکو و در کشور روسیه یکی از بهترین خیابان‌ها برای دوستداران فرهنگ و ادبیات و تاریخ است. اگر به این خیابان رفته‌اید، لطف کنید از تجربیات‌تان برای ما و کاربران بنویسید. قسمت نظرات مخصوص نظرات و تجربیات شماست. اگر هم تا کنون به این خیابان نرفته‌اید می‌توانید از خدمات تور روسیه ساحل شنی درخشان استفاده کنید. جهت کسب اطلاعات لازم می‌توانید یا روی لینک کلیک کنید و یا با شماره‌تلفن ۰۲۱۵۷۹۳۸ تماس بگیرید و با کارشناسان ما ارتباط برقرار کنید. کارشناسان ما تمامی اطلاعات لازم را با حوصله خدمت شما ارائه خواهند داد.
منابع: rbth | moscovery | tripsavvy | EN.wikipedia
