شهرهای توریستی جهان هر یک جاذبه‌هایی دیدنی دارند که توانسته‌اند به‌واسطه‌ی آن‌ها در زمره‌ی شهرهای توریستی قرار گیرند و هر ساله گردشگران بسیاری را به خود بخوانند. اما از میان جاذبه‌های گردشگری همین شهرها، یک سری مکان‌ها هستند که شاخص‌تر اند از مکان‌های دیگر. در ایروان، پایتخت ارمنستان، چند جاذبه‌ی دیدنی وجود دارند اما شاید هیچ‌کدام‌شان شهرت و محبوبیت میدان جمهوری را نداشته باشند. میدان جمهوری ایروان از آن مکان‌هایی است که هیچ نمی‌توان تصور و تجسم کرد که کسی با تور ارمنستان یا تور ایروان به شهر ایروان برود و ساعتی را به دیدن میدان جمهوری ایروان اختصاص ندهد. این میدان بسیار جالب و جذاب است و همین امر است که موجب شده در این نوشتار به معرفی میدان جمهوری ایروان بپردازم. در ادامه کاملاً روی این میدان و محیط اطراف آن متمرکز خواهم بود و خواهم گفت که اگر به دیدن این میدان بروید، چه چیزهایی انتظارتان را خواهند کشید.
تاریخچه میدان جمهوری ایروان
میدان جمهوری ایروان مربوط به چند دهه قبل است و حتی مدتی با نام میدان لنین شناخته می‌شده است. این میدانی که در حال حاضر به شکلی بیضی آن را در مرکز شهر ایروان می‌بینیم، در سال ۱۹۲۴ توسط معمار مشور ارمنی الکساندر تامانیان طراحی شد و کار ساخت آن از همان سال تا ۱۹۵۰ گسترش یافت؛ اما در کل در سال ۱۹۷۷ بود که به طور کامل ساخته شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
در سال ۱۹۴۰ مجسمه‌ی لنین در این میدان نصب شد و با نام میدان لنین معروف گشت، اما در سال ۱۹۹۱ مجسمه‌ی لنین – پیش از استقلال ارمنستان – تخریب شد و میدان با نام جمهوری شناخته شد. مجسمه‌ی لنین مجسمه‌ای ۷ متری بود که توسط سرگی مرکورف در این میدان نصب شد و همانطور که گفتم در سال ۱۹۹۱ – قبل از انحلال رسمی جماهیر شوروی – از میدان برداشته شد.
در آخرین روز سال ۲۰۰۰، یک صلیب به جای مجسمه‌ی لنین در میدان نصب شد، صلیبی ۲۴ متری که دارای ۱۷۰۰ لامپ پر نور بود. این ۱۷۰۰ لامپ نماد هزار و هفتصدمین سالگرد مسیحی‌شدن ملت ارمنستان بودند. صلیب نصب‌شده در نهایت مدتی بعد، در همان سال ۲۰۰۱، برداشته شد و ۵ سال بعد، در سال ۲۰۰۴، تلویزیونی بزرگ به اندازه‌ی یک بیلبورد تبلیغاتی در میدان نصب شد، اما این تلویزیون نیز دو سال بعد از میدان برداشته شد.
در این مدت چندین بار چالش‌هایی جهت ارائه‌ی پیشنهادهای مناسب جهت جایگزینی مجسمه‌ی لنین برگزار شد. در نهایت فوره‌ها و آب‌نماهایی جذاب در این منطقه به کار گرفته شدند.
ظاهر میدان جمهوری ایروان
میدان جمهوری ایروان در واقع از دو بخش تشکیل شده: یک بخش بیضی‌شکل و بخشی دیگر که صورتی چهارضلعی دارد. میدان بیضی از سنگ‌های رنگارنگی تشکیل شده که تداعی‌کننده‌ی فرش سنتی ارمنستان هستند. بخش چهار ضلعی هم همان بخشی ست که دارای آب‌نماهای موزیکال است. گفتنی است که کل میدان جمهوری ارمنستان مساحتی ۱۴ هزار کیلومتر مربعی دارد و همچنین ۵ خیابان به این میدان منتهی می‌شوند یا از آن عبور می‌کنند.
در اطراف این میدان، ساختمان‌هایی وجود دارند که بخش اعظم شهرت این میدان به سبب وجود همین ساختمان‌هاست. این ساختمان‌ها در ادامه‌ی این نوشتار مورد بحث قرار خواهند گرفت.
ساختمان‌های اطراف میدان جمهوری ایروان
چند ساختمان مهم در اطراف میدان جمهوری ایروان وجود دارند از جمله:
۱- خانه دولت شماره یک
قسمت شمال غربی این ساختمان توسط الکساندر تامانیان طراحی شده و مربوط به سال‌های ۱۹۲۶-۱۹۲۹ است؛ اما سایر قسمت‌های ساختمان طراحی‌شده توسط پسر الکساندر تامانیان، یعنی گِوِرگ تامانیان، هستند. این ساختمان دارای بسیاری از ادارات مرکزی ارمنستان است. گفته می‌شود برای آن که تامانیان بتواند این ساختمان را طراحی کند، مطالعات زیادی در باب معماری سنتی ارمنستان انجام داده است.
۲- هتل Armenia Marriott
این هتل گل سرسبد هتل‌های ارمنستان است. در ایروان اگر قرار باشد یک هتل ۵ ستاره و لوکس به گردشگران پیشنهاد شود، حتماً مردم ایروان هتل Armenia Marriott را پیشنهاد می‌کنند. هتل آرمنیا ماریوت در سال ۱۹۵۸ ساخته شده و طراحی آن توسط مارک گریگوریان و ادوارد ساراپیان انجام گرفته. در سال ۱۹۵۸، این هتل به‌مثابه‌ی یک هتل دولتی در دوران حکومت مقامات شوروی بر ارمنستان ساخته شد، اما بعدها زمانی که اتحاد شوروی از هم پاشید و ارمنستان توانست استقلال خود را به دست آورد، پس از بازسازی اساسی، به هتلی خصوصی تبدیل شد.
۳- گالری ملی و ساختمان موزه‌ی تاریخ
این ساختمان در دهه‌ی ۵۰ میلادی و توسط گریگوریان و ساراپیان طراحی شده. البته قسمت کوچکی از این مجموعه به سالن کنسرت آرنو باباجانیان بازمی‌گردد و مربوط است به سال ۱۹۱۶ میلادی.
معماری بسیاری زیبا و پیشرفته‌ای دارد و در میان سایر ساختمان‌های اطراف میدان جمهوری ایروان، درخششی منحصربه‌فرد دارد، خصوصاً در شب.
۴- خانه دولت شماره دو
ساختمان خانه دولت شماره دو از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۶ ساختمان وزارت امور خارجه بود. این بنا توسط سامول صفاریان، رافال ایسرائیلیان و ورازدات آروشاتیان طراحی شده و در سال ۱۹۹۵ مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
۵- دفتر مرکزی اداره پست
این دفتر نیز همچون سایر ساختمان‌های اطراف میدان جمهوری از معماری خوبی برخوردار است و وجود آن توانسته موجب افزایش زیبایی میدان جمهوری شود.
آب‌نمای موزیکال
در بالا گفته شد که در این میدان، آب‌نمای موزیکال وجود دارد. این آب‌نما در زمان‌هایی که هوا تاریک می‌شود روشن می‌شوند و فضا و صفایی بسیار خاص و خواستنی به میدان جمهوری ایروان می‌بخشند.
آبرام آبرامیان طراحی بوده که طراحی این میدان را بر عهده داشته است. نوع فواره‌ی این آب‌نما و همچنین رنگ آن با توجه به تغییر ریتم در موسیقی‌ای که پخش می‌شود تغییر می‌کنند.
شاید وجود همین آب‌نمای موزیکال و زیبایی آن در غروب و شب است که موجب شده گردشگران بسیاری نه در ساعات روز بلکه در ساعات غروب و شب به دیدن میدان جمهوری ایروان بیایند و از تماشای آن لذت ببرند.
جشن‌ها و رویدادهای میدان جمهوری ایروان
این میدان میزبان جشن‌ها و رویدادهای مهمی بوده است و یکی از علل شهرت آن در سطح جهان نیز میزبانی از همین رویدادهاست. از جمله‌ی مشهورترین و مهم‌ترین رویدادهایی که در میدان جمهوری انجام شده یا می‌شوند می‌توان از موارد زیر نام برد:
۱- پارادس [پارادس رویدادی است که دیگر در میدان جمهوری برگزار نمیشوند. این رویداد در دوران شوروری دلالت بر مسابقه‌ی نظامی دارد، مسابقه‌ای که در روزهای اول مه [برابر با روز کارگر]، ۹ مه [برابر با روز پیروزی] و ۷ نوامبر [انقلاب اکتبر] برگزار می‌شد. پارادس تا ۱۹۸۸ برگزار شد، اما رژه‌ی نظامی مربوط به جشن استقلال ارمنستان در سال ۱۹۹۶ در ۲۱ سپتامبر برگزار گردید.]
۲- در سال ۲۰۱۶، پاپ فرانسیس و کراکین دوم، نماز جهانی را در این میدان با حضور ۵۰ هزار عبادت‌کننده برگزار کردند.
۳- در سال ۱۹۶۸، جشن سالگرد ۲۷۵۰ سالگی ایروان در این میدان به همراه جشن‌هایی عجیب و غریب برگزار شد.
۴- در چهارمین روز از ماه می سال ۲۰۱۲، در طی گرد هم آمدن اعضای حزب جمهوری‌خواه، بالن‌هایی که از هیدروژن پر شده بودند ترکیدند و موجب آسیب به ۱۴۴ نفر شدند.
۵- در ۳۰ دسامبر سال ۲۰۰۶، شارل آزناوور، خواننده‌ی ارمنی – فرانسوی – در این میدان کنسرت برگزار کرد.
۶- در ۲۳ آوریل سال ۲۰۱۵، گروه ارمنی – آمریکایی سیستم آو ا داون نیز یک کنسرت در این میدان برگزار کرد.
سخن آخر
نمی‌توان به ایروان سفر کرد و به دیدن میدان جمهوری ایروان نرفت. زیبایی‌های این میدان در کنار شکوه آن به‌سبب حضور ساختمان‌های مختلف موجب شده‌اند که هر ساله افراد زیادی به آن مراجعه کنند و قصد لذت‌بردن از دیدن آن را داشته باشند.
چنان‌چه شما نیز به ایروان سفر کردید حتماً دیدن از میدان جمهوری را در برنامه‌های‌تان قرار دهید. به خاطر داشته باشید که به سبب آب‌نمای این میدان، دیدن از آن در شب صفای بهتر و فراموش‌نشدنی‌تری دارد.
منابع: dookinternational | en.wikipedia
