کسانی که به صربستان سفر کردهاند حتماً میدانند که در پایتخت این کشور یک میدان مشهور با نام میدان جمهوری وجود دارد، میدانی که هم خود از زیباییهای فراوان برخوردار است و هم آن که در اطراف آن دیدنیهای متعددی وجود دارند. در این نوشتار میخواهم به همراه یکدیگر گشتی در میدان جمهوری بلگراد داشته باشیم و ببینیم این میدان چه جَوی دارد و تاریخچهاش چه بوده و اگر به دیدن آن برویم چه چیزهایی انتظارمان را میکشند؟
کلیت میدان جمهوری بلگراد
میدان جمهوری بلگراد را میتوان مهمترین و شلوغترین میدان پایتخت صربستان دانست. تعداد زیادی از اتوبوسها و تاکسیها و ایستگاههای مترو حول این میدان هستند و بسیاری از گردشگران خارجی و مردم شهر بلگراد در طی روز دور این میدان میگردند. صفای بسیار متفاوتی در این میدان نسبت به سایر میدانهای بلگراد وجود دارد و مردم از پیر و جوان و از مرد و زن و از خارجی و صربی در اطراف این میدان نشستهاند و نوشیدنی مینوشند و صحبت میکنند.
در این میدان، یک مجسمهی مشهور از شاهزاده میهایلو وجود دارد. این مجسمه را مجسمهساز مشهر ایتالیایی Enrico Pazzi از روی طرح Konstantin Jovanović ساخته و در سال ۱۸۸۲ در این منطقه نصب شدهاست. چنانکه در تصویر میبینید این مجسمه برنزی بوده و میهایلو را بر روی یک اسب در حالی با وقار و پر ابهت نشان میدهد.
میهایلو از سال ۱۸۳۹ تا ۱۸۴۲ شاهزاده و ولیعهد صربستان بود و بعدها در سال ۱۸۶۰ پس از مرگ پدرش به سلطنت رسید. دوران سلطنت او دوران خوبی برای صربستان و منطقهی بالکان بود و از همین رو پس از مرگ او در سال ۱۸۶۸، مجسمههایی از او ساخته شدند و کتابهایی به نگارش درآمدند.
در قسمت دیگر میدان یک ساعت با نام ساعت هزاره وجود دارد؛ ساعتی که در سال ۲۰۰۰ با سرمایهگذاری شرکت Delta Holding طراحی و نصب شد. با افزودهشدن این ساعت به میدان جمهوری بلگراد بسیاری از قرارهای ملاقات به دور میدان جمهوری محول شدند. ساعت بر روی یک پایهی بلند واقع شده و هم پایه و هم ساعت از ترکیب فولاد و شیشه ساخته شدهاند.
اما جز این موارد، ساختمان مهمی در اطراف این میدان وجود دارد که از گذشته با نام ساختمان Jugoexport شناخته شده است. این ساختمان در سال ۱۹۲۳ بر طبق نقشهی معمار مشهور Matija Bleh ساخته شد. این ساختمان در ابتدا یک مجتمع فرهنگی تفریحی بود اما پس از جنگ جهانی دوم، شرکت تجاری – دولتی Jugoexport آن را ازآنِ خود کرد. ولی این شرکت در سال ۲۰۰۱ ورشکسته شد و دولت صربستان از سال ۲۰۰۶ ساختمان را فروشی اعلام کرد. اما تا ۱۰ سال این ساختمان فروش نرفت تا این که در سال ۲۰۱۶ Petar Matijević این ساختمان را با ۷٫۳ میلیون یورو خرید؛ هرچند که بعدها اعلام کرد پسراناش این ساختمان را بهعنوان هدیه روز پدر برای او خریدهاند.

به هر صورت اعلام شد که این ساختمان قرار است به یک هتل تبدیل شود و کار تبدیل آن به هتل با سرمایهی ۶ میلیون یورو آغاز شد و اینگونه هم شد و در سال گذشته ساختمان به هتل تبدیل گردید. این ساختمان بسیار زیبا، شیک و باشکوه است و یک نماد تاریخی در اطراف میدان جمهوری به شمار میرود.
در نزدیکی میدان هم یک موزه وجود دارد که از مشهورترین موزههای قدیمی جهان است. این موزه با نام موزه بلگراد شناخته میشود و از سال ۱۸۴۴ در حال فعالیت است. بیش از ۴۰۰ هزار شئ قدیمی در انواع مختلف در این موزه نگهداری میشوند. موزهی بلگراد از سال ۲۰۰۳ برای بازسازی بسته شد و تا ۱۵ سال به سبب کمکاری باز نشد، تا آن که در ژوئن سال ۲۰۱۸ باری دیگر موزهی قدیمی و ملی صربستان بازگشایی شد. بازسازیهای خوبی در این موزه انجام شده و معماری آن چه در بیرون و چه در درون موزه بسیار بهتر و شیکتر و باشکوهتر شدهاست. در حال حاضر موزه بلگراد در نزدیکی میدان جمهوری بلگراد بهعنوان قدیمیترین موزهی صربستان و نمادی از فرهنگ و تاریخ این کشور پذیرای گردشگران خارجی و داخلی است.

ساختمان تئاتر ملی هم که به دستور میهایلو ساخته شده با قدمتی بیش از یک قرن در اطراف این میدان است. بهواسطهی حضور این ساختمان، در دهههای اول قرن بیستم، میدان جمهوری با نام میدان تئاتر شناخته میشد.
علاوه بر آنچه که در بالا گفته شد، خیابانهای منتهی به میدان و حتی اطراف میدان پر هستند از مغازهها و فروشگاههای مختلف. کافه، رستوران، بوتیک، مغازههای هنری و … موجب باشکوهتر و جذابتر شدن میدان جمهوری بلگراد و اطراف آن شدهاند. ضمناً خوانندههای خیابانی زیادی هم در اطراف این میدن هستند. خلاصه این میدان جوی متفاوت نسبت به بسیاری از میدانهای جهان دارد و واقعاً نمیتوان به صربستان سفر کرد و سری به میدان جمهوری بلگراد نزد. در ویدئوی زیر میتوانید شَمایی کلی از جو این میدان و اطراف آن را ببینید:
چند نکته در ارتباط با تاریخچه میدان جمهوری بلگراد
۱- در سال ۱۷۲۵ دروازهای در اطراف میدان جمهوری با نام Württemberg ساخته شد؛ دروازهای که شکوهی بسیار داشته و از معماریای فوقالعاده برخوردار بودهاست. این دروازه توسط اتریشیهایی که شمال صربستان را اشغال کرده بودند ساخته شد و پس از آن که اتریشیها مجبور به ترک صربستان شدند اصرار داشتند که هرآنچه که در صربستان ساختهاند از بین برود و اینگونه شد که دروازه Württemberg به همراه چند ساختمان و بنای دیگر در صربستان تخریب شدند. در سال ۱۹۵۸ و بعدها در سال ۲۰۱۸ بقایایی از این دروازه کشف شدند. بنا به نوشتههای موجود در منابع تاریخی، این دروازه بسیار عظمت داشته و باشکوه بوده است، اما هیچ سرنخی برای حدسزدن شکل دقیق دروازه و معماری آن وجود ندارد.
۲- پس از ترک صربستان توسط اتریشیها، در زمان اشغال صربستان توسط حکومت عثمانی، دروازهای دیگر در نزدیکی میدان ساخته شد که بعدها نام دروازه استامبول [Istambol Gate] به خود گرفت. این دروازه آن عظمت و شکوه دروازه قبلی را نداشت، ولی درکل از لحاظ معماری دروازهای قابل قبول بود. دروازه از سنگ مصنوعی و آجر ساخته شد و از پایهای مستیطیلی برخوردار بود. چند اتاق در دروازه برای نگهداری تعبیه کردند و از سه ورودی برخوردار بود: یک ورودی بزرگ برای ارابهها و دو ورودی کوچک برای عابران پیاده. در بالای ورودی اصلی هم یک Tughra وجود داشت. Tughra یک مدال بزرگ حاوی امضای حاکم وقت عثمانی بود.
بعدها در سال ۱۸۶۶ زمانی که قرار بود بر طبق توافق میهایلو با عثمانیها، آنها بلگراد را ترک کنند، دروازه به دستور میهایلو برای ساخت سالن تئاتر ملی تخریب شد. بعدها یک بار در سال ۱۹۲۹ و یک بار دیگر در سال ۱۹۴۹ بقایایی از این دروازه کشف شد.
۳- در سال ۱۸۶۷، زمانی که صربستان به خودمختاری رسید و رها شد از حکومتهای بیگانه، ساختمان خاص در اطراف میدان نبود. دو سال بعد بود که در سال ۱۸۶۹ ساختمان تئاتر ملی ساخته شد و در سال ۱۸۸۲ هم مجسمهی شاهزاده میهایلو در میدان نصب شد. تا سال ۱۹۴۵ که صرفاً همین دو مورد در اطراف میدان بودند، در زمان حکومت کمونیستی در صربستان، میدان با عنوان «میدان تئاتر» شناخته میشد. موزه ملی هم که در سال ۱۸۴۴ ساخته شده بود، هنوز به دور میدان جمهوری منتقل نشده بود. اما در مکانی که امروزه به موزه ملی تبدیل شده، یک رستوران وجود داشت که البته از محبوبیت زیادی برخوردار بود. این رستوران محلی بود برای جمعشدن نویسندگان و روشنفکران وقتِ صربستان.

۴- در طی جنگ جهانی اول، میدان آسیب دید، خصوصاً ساختمان تئاتر ملی، اما در سال ۱۹۲۲ کاملاً بازسازی شد.
۵- در سال ۱۹۲۹، کاخ Riunione در میدان ساخته شد، کاخی که سینما Uranija را در خود داشت، کاخی که تا امروز باقی نماند و در طی تاریخ آسیبهای زیادی به آن وارد آمدند و بخشهایی از آن به مغازه تبدیل شد. امروزه ساختمان تئاتر Boško Buha در قسمتی از آن ساختمان واقع شده. بخشی از ساختمان هم که حاوی سینما شد به کافه و شیرینیفروشی تبدیل شده است.
سخن آخر
میدان جمهوری بلگراد مهمترین میدان صربستان و از مشهورترین میدانهای جهان است. این میدان جوی منحصر به فرد دارد و در طی روز – خصوصاً زمان غروب – افراد زیادی حول آن در گشت و گذار هستند و قدمزدن در اطراف این میدان صفای جالبی دارد.
برای دیدن از میدان جمهوری در شهر بلگراد و سایر مکانهای گردشگری صربستان میتوانید از خدمات تور صربستان مرکز ساحل شنی درخشان استفاده کنید. جهت کسب اطلاعات لازم در مورد تور صربستان یا روی لینک کلیک کنید و یا با شمارهتلفن ۰۲۱۵۷۹۳۸ تماس بگیرید تا کارشناسان ما راهنماییتان کنند.